Türk Gıda Kodeksinde enerji içecekleri “bileşimindeki yararlanılabilir karbonhidrat içeriği nedeniyle insan vücuduna enerji sağlayan ve ürün özelliklerinde limitleri belirlenen maddeleri, vitamin ve mineralleri de içerebilen içecekler” olarak tanımlanmaktadır. İlk bakışta sporcu içeceklerine benzer gözükse de içerik açısından aralarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır.
Sporcu içeceklerinin temel amacı, terleme ile birlikte vücuttan atılan su, tuz, potasyum ve sodyum gibi elektrolitlerin kısa sürede tekrar vücuda kazandırılmasıdır.
Enerji içeceklerinin temel amacı ise enerji temini ile birlikte içerdikleri kafein, taurin ve inositol gibi maddelerin etkisi ile dikkat ve uyanıklığı artırmak ve bunun daha uzun sürmesini sağlamaktır.
Enerji içeceklerinin belirtilen bu etkileri ilk alım saatlerinde olumlu etki yapmasına karşın ilerleyen saatlerde, daha fazla nörotransmitter madde salınımına neden olduklarından, vücuttaki nörotransmitter madde deposunun boşalmasına ve bunun sonucunda da yoğun bir yorgunluk hissinin yaşanmasına neden olurlar. Bağımlılık yapma ve yoksunluk sendromuna yol açma riski taşırlar. Kafein ve guaranaya bağlı iştah kaybına neden olabilirler. Nadir de olsa uyku bozukluğuna ve kardiyak arreste neden olabilirler. Alkol ile birlikte alınması, alkol tüketimini iki kat artırmaktadır.
Enerji içecekleri, sporcu içeceklerine göre çok daha kompleks maddeler içerirler. İçerdikleri maddelerin vücut için zarar veya faydaları çok daha belirsizdir. Tüketim amacı ne olursa olsun, özellikle çocuk, adolesanlar ve doğum sürecindeki kadın sporcuların tüketmemeleri çok daha sağlıklı bir karar olacaktır.
Yeterli ve dengeli beslenen sporcuların mümkün olduğunca uzak durması,
Alkollü içeceklerle birlikte tüketilmemesi,
İlaç etkileşimlerine karşı dikkatli olunması,
Aç karnına ya da doğal besinlerin alternatifi olarak tüketilmemeleri,
Sporcular, aldıkları diğer supleman desteklerindeki maddelerin doz aşımına dikkat ederek tüketmeleri,
Ve tüketimlerin alışkanlık haline getirilmemesi önemle tavsiye edilmektedir.
Enerji içecekleri temel formlarında şu maddeleri bulundur:
1. Kafein (uyanıklığı ve dayanıklılığı artırır)
2. Taurin (anti anksiyete etki yapar)
3. İnositol (anti depresan etki yapar)
4. Guarana (konsantrasyonu artırır)
5. Yohimbin (afrodizyak etkisi vardır)
6. Ginseng (enerjiyi artırır, hafızayı geliştirir ve stres direncini artırır)
7. Glukuronolakton (yorgunluğu önleyici ya da geciktirici etki yapar)
Yorumlar