Süper Lig, ilk yarı VAR Raporu

Türkiye'de bu sezon "Video Yardımcı Hakem" (VAR) sistemi uygulamaya kondu. Kamuoyunun ismini daha çok "VAR" olarak kullandığı bu sistemde, birçok karara imza atıldı. Bu sistemin denenmesi, bu yaz Rusya'da oynanan Dünya Kupası'nda oldu. Ardından Türkiye'ninde aralarında bulunduğu bazı ülkeler, kendi liglerinde uygulamaya başladılar. Uygulamaya geçiş amacı hataları asgari seviye indirmekti.

Hakemler şüpheli gördükleri birçok tartışmalı pozisyonu, tekrar ekran başında izleyerek şüphelerini gidermede konusunda yardım aldılar. 17 hafta süren ligin ilk yarısında, VAR'a birçok defa başvuran hakemler toplamda verdikleri 98 kararı değiştirmek durumunda kaldılar. Bende maç değerlendirme yazılarımda özellikle VAR'a giden pozisyonlara yer vermeye çalıştım. Buradan ulaşabilirsiniz

VAR incelemesi sonucu gol iptalleri

VAR incelemesi sonucu iptal edilen gollerden en fazla etkilen takımlar ise; Bursasporun 5, Beşiktaş ve Kasımpaşa 3, Galatasaray, Medipol Başakşehir. Sivasspor 2, Aytemiz Alanyaspor, Antalyaspor, Erzurumspor, Göztepe, Konyaspor, Ankaragücü ve Trabzonspor'un 1'er golleri VAR incelemesi sonucu iptal edildi.

Golü atan futbolcu açısından VAR incelemesi sonucu en çok golü iptal edilen futbolcular ise; Bursaspor'dan Diafra Sakho'nun 3 gölü, Beşiktaş'tan Dorukhan ve Kasımpaşa'dan Mbaye Diagne'nin 2 gölü iptal edildi. Bunun yanında 1'er gol atan 17 futbolcununda, atıkları goller iptal edildi.

İptal edilen gollerin, VAR incelemesi sonucu golün tekrar verilmesi;

İptal edilen gollerden sonra, VAR'la gol olduğu tespit edilen pozisyonlardan 7'si gol olarak değerlendirildi; Bunlardan, Galatasaray'dan Henry Onyekuru, Kasımpaşa'dan Mbaye Diagne, Kayserispor'dan Deniz Türüç, Atiker Konyaspor'dan Mustapha Yatabare, Demir Grup Sivasspor'dan Robinho, Trabzonspor'dan Burak Yılmaz ve Malatyaspor'dan Arturo Mina ile bulduğu 1'er golleri, farklı ihlaller gerekçesiyle iptal edilen goller, VAR incelemesinin ardından hakemler karar değiştirerek, gol kararı verdiler.

VAR'la değiştirilen penaltı kararları

VAR'la en çok karar değişikliği penaltılarda yaşandı; Toplamda 27 penaltı kararı VAR hükmüyle değişti. Ligin ilk yarısında 20 penaltı pozisyonu, hakemlerin VAR incelemesi sonucunda penaltı kararı çıktı. Hakemlerin verdiği 7 adet penaltı kararı da, VAR incelemesi sonucu iptal edildi.

Hakemlerin önceden devam kararı verip, VAR incelemesi sonucu penaltıya dönen kararlardan faydalanan takımlar İse; Beşiktaş 3, Akhisarspor, Başakşehir, Konyaspor ve Ankaragücü adına 2'şer kez, Fenerbahçe, Galatasaray, Alanyaspor, Erzurumspor, Bursaspor, Kasımpaşa, Kayserispor, Rizespor ve Sivasspor lehine ise 1'er kez VAR incelemesi sonucu penaltı kararı çıktı.

VAR incelemesi sonucu lehlerine penaltı kararı verilen takımlar ise; Malatyaspor ve Göztepe aleyhine 3'er kez, Galatasaray, Alanyaspor ve Rizespor aleyhine 2'şer kez, Beşiktaş, Fenerbahçe, Trabzonspor, Erzurumspor, Bursaspor, Kasımpaşa, Kayserispor ve Sivasspor aleyhine 1'er kez penaltı kararı verilen takımlar oldu.

VAR incelemesi sonucu verilen penaltıları iptal edilen takımlar; Galatasaray 3, Trabzonspor 2, Beşiktaş ve Bursaspor'un ise birer penaltıları iptal edildi.

VAR incelemesinde kırmızı kart

VAR incelemesi sonucu 16 kırmızı kart kararı çıktı. VAR incelemesi sonucu verilen kırmızı kart kararında, takımların aldıkları kart sayısı ve kart gösterilen futbolcular ise; Rizespor 4 kez (Koray Altınay, Orhan Ovacıklı, Braian Samudio ve Abdullah Durak, VAR incelemelerinin ardından kırmızı kartla cezalandırıldı.) Fenerbahçe 2 kez (Jailson Siqueira ile Roberto Soldado) Alanyaspor 2 kez (Welinton ile Isaac Sackey), Kayserispor 2 kez (Şamil Çinaz ile Rajko Rotman), Akhisarspor 1 kez (Yevgen Seleznov), Antalyaspor 1 kez (Diego Angelo), Galatasaray 1 kez (Badou Ndiaye), Göztepe 1 kez (Andre Castro), Ankaragücü 1 kez (Bakary Kone) ve Evkur Yeni Malatyaspor 1 kez (Sadık Çiftpınar), VAR incelemelerinin ardından kırmızı kartla oyundan atıldılar.

Verilen penaltı kararı sonucu VAR incelemesi yapan hakemler, bu inceleme sonucu, 23 kez sarı kart çıkarırken, 1 kez de penaltı incelemesinde korneri faul olarak değiştirdiler.

VAR'ı kullanan hakemler

VAR incelemesi sonucu karar değişikliğine giden hakemler; Halil Umur Meler 13 kez, Fırat Aydınus 11 kez, Bülent Yıldırım, Cüneyt Çakır ve Mete Kalkavan 9'ar kez, Hüseyin Göçek 8 kez, Özgür Yankaya 7kez, Serkan Çınar 6kez, Arda Kardeşler ve Volkan Bayarslan 5 kez, Yaşar Kemal Uğurlu 4 kez, Ali Palabıyık ve Ümit Öztürk 3 kez, Alper Ulusoy ile Suat Arslanboğa 2 kez, Ali Şansalan ve Halis Özkahya da 1'er kez VAR incelemesinin ardından değişiklik yaptı.

Sonuç

VAR sistemi iyi mi, oldu kötü mü oldu? ilk yarı sonuçları tüm çıplaklığıyla ortada. Burada tek sorun şu olabilir! VAR'a gidilmesi gerekirken gitmek istemeyen hakem olursa gidilmeyen takım lehine hakkının gasp edilmesi söz konusu olacaktır. VAR'ın en büyük getirisi, hakem hataları sonucu haksız maç kazanmayı ortadan kaldırmasıdır. En azından haksız maç kazanımları en aza indirgenmiş olacaktır. VAR incelemesi sonucu iptal edilen gol pozisyonu, daha sonra kamuoyunda yanlış iptal edildi diye gündem oluşturduğu ve bu konunun günlerce gündemde kaldığı oldu. Burada VAR incelemesi yapan hakemin,o an bir an önce maça dönmek isteme arzusu yanlış karar almasında etkili oluyor olabilir. Bu durum hakemde psikolojik baskı yapıyor da olabilir. Bu konu hakkında hakemlerin eğitilmesi gerekir.

VAR'ı şu açıdan sakıncalı olarak değerlendirebiliriz; Maça ısınan oyuncular, pozisyonun VAR incelemesine gitmesi sonucu bir süre saha içerisinde hareketsiz beklerken soğuyorlar, maça tekrar ısınıp konsantre olmaları zaman alıyor olabilir. Bu durum kimi takımlar için dezavantaja dönüşebilir. Keza birçok maçta şahit olduk ki! galip takım oyunu durdurmak ve soğutmak için topu sık sık dışarı vurarak oyunu yavaşlatmak ister. VAR'la bu durum, galip takım adına bir avantaj sağlamış oluyor. Zamanla bu eksiklik olarak gördüğümüz konular düzelecek, belki çok daha verimli hal alacak, belkide VAR sisteminden vazgeçilecek. Şimdilik dünya kamuoyu VAR sisteminin uygulanması konusunda hem fikir gibi gözüküyor.