Bir basketbol oyuncusu belli fiziksel ve mental özelliklere sahip olmalıdır. Bu özelliklerin başında fiziki olarak boy faktörü gelmektedir. Genç oyuncuların boy uzunlukları bazı bilimsel ölçümler ve aile bireylerinin fiziki durumu dikkate alınarak, gelecekteki boy uzunlukları hakkında yaklaşık tahminde bulunulabilmektedir. Boy uzunluğunun yanı sıra bir diğer önemli fiziki özellik kas kitlesindeki artış ve fiziksel fonksiyonlarının ileri seviyede olması gerekmektedir. Yapılmış bilimsel araştırmalar neticesinde basketbolcuların antropometrik ve fizyolojik profilleri değerlendirilerek, vücut komposizyonu, dayanıklılık, aerobik ve anaerobik kapasite arasındaki ilişki gibi parametreler diğer önemli fiziki faktörler arasında kabul edilmektedir.

Yukarıda belirtilen fiziki nitelikler dışında bir basketbol oyuncusunda bulunması gereken mental nitelikleri şöyle sıralayabiliriz.

Basketbol oyuncusu, zamanı iyi kullanma becerisine ve odaklanma yeteneğine sahip olmalı.

Kurallar çerçevesinde her zaman için en iyiye ulaşma azmine, rakiplerinden üstün olma hırsına sahip olmalıdır.

Başarı tek bir müsabakayı kazanmaktan ibaret olmadığından, süreklilik konusunda disipline sahip olmalı. Uzun süre ve düzenli olarak antrenman yapmaktan kaçınmamalı,

Basketbol hızlı oynanan bir takım oyunu olduğundan, oyuncu hızlı ve doğru karar verme özelliğine sahip olmalı,

Takım arkadaşlarına güvenmeli ve iyi iletişim kurabilmeli,

Kendisinin, arkadaşlarının ve rakiplerinin güçlü ve zayıf yönlerini tespit edebilmeli,

Ortaya çıkan fırsatları değerlendirme beceri ve cesaretine sahip olmalı,

Var olan veya oluşan tehditlere karşı önlem geliştirebilme ve bu önlemi uygulama becerisine sahip olmalı,

Yenilgiyi kabullenmeme ve sonuna kadar mücadele etme anlayış ve disiplinine sahip olmalı,

Antrenörünün verdiği direktifleri anlama ve uygulama becerisinin gelişmiş olması,

Temel iç motivasyonunu kaybetmemeli, sürekli belirlediği hedefe doğru yürüme azminde olmalı,

Rekabet ortamında olduğunu unutmamalı, rakiplerinden geri kalmamak hatta ileride olmak için bireysel antrenmanlarla eksiklerini gidermeye çalışmalı,

Genç bir oyuncu %40-%50 performansla iyi bir takımda oynamak yerine, %100 performansla daha düşük seviyeli bir takımda oynamayı seçmeli, böylece aksi durumda basketbol hayatı bitebilecekken bu seçim sayesinde üst düzey bir oyuncu olabilecektir.

Belki de hepsinden önemlisi bir basketbolcu, takım ruhu ile işin içine beceri ve yeteneklerini koyduğu kadar kalbini de koyabilmeli,