Basketbol 1891 yılında  James Naismith tarafından bulunmuştur. Massachusetts Springfield de YMCA Spor Okulunda öğretmenlik yapan James Naismith’in bu oyunu icat ederken ilk amacı, soğuk kış günlerinde öğrencilerinin dışarı çıkamaması nedeniyle onlara, kapalı alanda vakit geçirebilecekleri bir oyun vermekti.
Naismith, denemeler yapmaya başladı. Rugby ve Amerikan futbol kapalı mekan için çok sert oyunlardı. Jimnastik sıkıcıydı. Futbol ve hokey için kapalı mekan küçük kalıyordu. Düşünürken, aklına küçükken Kanada’daki çiftliklerinde oynadıkları dokuz taş benzeri ‘Duck on a Rock’ adlı oyun geldi. Ancak hala sert bir oyun gibiydi. Ve nihayet çözümü buldu: Topla beraber koşmak yasak olmalıydı. Eğer oyuncu koşamazsa, zorla yakalamak gerekmezdi, böylece yaralama riski de ortadan kalkıyordu. Bu heyacanla, yeni sporuna çoğu artık bugün geçerli olmayan 13 kural icat etti. Dripling yani top sürüşü başlangıçta yoktu. Oyuncuların yerleri sabitti ve topu pasla birbirlerine geçiriyorlardı.
Merkezin müstahdeminden kale olarak kullanmak üzere iki küçük kutu istedi. Naismith’in istediği ebatta kutu bulamayan müstahdem iki şeftali sepetini (basket) getirdi. Naismith, bu sepetlerin daha da uygun olabileceğine karar verdi.
Artık yeni oyununu tanıtmaya hazır olduğuna inanan Naismith, 21 Aralık 1891 günü YMCA’nin resmi yayın organı The Triangle’da oyunu ve 13 kuralı yayınlattı. İlk maç da aynı gün 9’ar kişilik iki takım arasında oynandı ve 1-0 sona erdi. Bu karşılaşmada bir futbol topu kullanıldı ve pota olarak da iki şeftali sepeti. Sepetlerin altı kapalıydı. Dolayısıyla her sayı atıldığında, müstahdem oyun alanına giriyor ve topu çıkarıyordu. Sonradan sepetin altına küçük bir delik açıldı. Top baskete girdiğinde bu delikten bir çubukla topa vuruluyor ve sepetin dışına fırlaması sağlanıyordu. 1892’inin başında bir öğrencisi Naismith’e yeni oyunun adını ne koyacağını sordu. O henüz koymadığını söyleyince ‘Naismith ball’ olsun dedi. Naismith bu teklife güldü ve ‘bu herhangi bir sporu doğmadan öldürecek bir isim’ dedi. Bunun üzerine öğrenci, ‘sepet (basket) var, top (ball) da var öyleyse adı basketball olsun deyince yeni sporun da adı doğdu; ‘Basketball’.